W Polsce każdego roku ukazuje się ogromna ilość tytułów książek. Tylko w 2017 zostało wydanych ponad 38 tysięcy. Bibliotekarze i sprzedawcy w księgarniach nie mają dla nas czasu, a i tak coraz częściej kupujemy książki przez internet i jeśli nie mamy wystarczająco oczytanych znajomych, to często nie wiemy po jaką książkę sięgnąć. W podjęciu decyzji wkrótce pomoże nam automatyczny recenzent o nazwie SZREK (skrót od System Zaawansowanych Rekomendacji Książek), nad którym pracuje polski startup Literacka.
Młody zespół specjalistów od uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji opracował algorytmy, które „czytają” ebooki i potrafią ich treść połączyć z cechami fabuły, które do tej pory były możliwe do uchwycenia wyłącznie przez człowieka – czy książka nas bawi, zasmuca, porusza, przeraża, nudzi, a może wywołuje skrajne emocje.
Robota karmią ludzie
Pomysł na system rekomendujący książki z wykorzystaniem AI, działający zupełnie inaczej niż najczęściej stosowane – po historii zakupów, narodził się w małej księgarni w Olsztynie, w której spotkała się Ula Witkowska – bibliotekarka i Małgosia Sieniewicz – księgarka. Przez pięć lat zbieraliśmy informacje o fabule książek – wśród ok. 30 osób oznaczających książki wg różnych cech byli blogerzy książkowi, literaturoznawcy, kulturoznawcy, bibliotekarze, księgarze, recenzenci, dziennikarze, a nawet pisarze. Tak powstała baza, na której uczy się obecnie SZREK.
Gdy do zespołu dołączyli specjaliści od uczenia maszynowego i AI – w tym dwóch doktorów: Krzysiek Sopyła i Przemek Górecki – startup dostał wsparcie dla projektów badawczych z NCBiR oraz Funduszu Simpact.
Nikt jeszcze nie robił takich badań na tak długich tekstach jakimi są powieści, a już na pewno nie dla języka polskiego, który do niedawna nawet dla naukowców wydawał się zbyt skomplikowany, by ktoś (lub coś) poza człowiekiem mógł rozumieć i tworzyć fabularną treść.
Teraz Automatyczny recenzent na większości cech osiąga rezultat ponad 90% zbieżności z tym, jak daną książkę ocenił człowiek.
Książkowy Bot – przyszłość rekomendacji
Pod koniec roku do SZREKA dołączy Fiona – StoryBot, z którym będzie można o książkach porozmawiać w internetowym komunikatorze. Gdy użytkownik aplikacji Messenger zechce przeczytać jakąś książkę, może przywołać Fionę, aby ta wybrała tytuły, dopasowane do jego gustu i nastroju oraz sprawdzić ich dostępność w księgarniach. Bot będzie komunikował się z człowiekiem w formie czatu w czasie rzeczywistym. Użytkownik świadomie będzie mógł zdradzić Fionie swoje preferencje czytelnicze, a następnie je zmieniać, dostosowywać do okazji, nastroju chwili, emocji, zainteresowań.
SZREK jest rozwiązaniem dedykowanym dla księgarń internetowych i bibliotek jako narzędzie ułatwiające wybór kolejnej książki do czytania, a w formie bota – dla zwykłego człowieka. Fiona będzie w stanie „rozmawiać” nie tylko z użytkownikiem Messengera czy innego komunikatora, ale może być także pomocnym wirtualnym doradcą w księgarni.
